Cuma Ovası’ndaki leylek popülasyonundaki değişimlerin, popülasyonu etkileyen etmenlerin, göç stratejilerinin ve leylek yavrularındaki çevresel stres etkisinin belirlenmesi için proje uygulaması gerçekleştiriliyor.
2022 Şubat ayında başlatılan proje kapsamında Boyabat Saraydüzü arasında bulunan Cuma ovasındaki Yenice, Cuma Tabaklı, Cumaköy, Cuma Kayalı ve bu köylere bağlı mahallelerde toplam 56 leylek yuvası takip ediliyor.
23-24 Haziran 2022 tarihlerinde proje koordinatörleri Saraydüzü Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesi Müdürü Orhan Okur, Sinop Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Evrim Sönmez ile birlikte 19 Mayıs Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Arif Cemal Özsemir ve veteriner hekim tarafından leylek yavrularının sağlık kontrolünden geçirilmesi, ayaklarına halkalama ve markalama çalışması gerçekleştirildi.
Yuvalarından alınan leylek yavrularına halkalama yapan 19 Mayıs Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Arif Cemal Özsemir, leylek yavrularına halka takılarak, ovadaki leylek popülasyonu ve leyleklerin gelecek sezonlarda aynı bölgeye gelmeleri konusunda sağlıklı veriler elde edileceği söylendi. Özsemir Boyabat Sesi muhabirine yaptığı açıklamada “Bugün Cuma Tabaklı Köyünde leyleklerle ilgili bir çalışma gerçekleştiriyoruz. Bizim burada yaptığımız bu çalışma özellikle yavru leyleklerin yuvadan alınıp pvc halka ile iki ayağını da halkalıyoruz. Leylekler Ağustos sonu gibi Türkiye’yi terkedecekler. Bu proje sonucunda yavruların Türkiye’de ki yuvalarına geri dönüp dönmeyeceklerini, hangi göç güzergahında olduklarını öğrenebileceğiz.
Taktığımız plasik pvc halkaların her birinin üzerinde özel bir kod sistemi var. Mavi Beyaz kodlar Türkiye’deki halkaları temsil ediyor. Tüm dünyanın dahil olduğu bu kod sisteminde mavi halkayı gördüklerinde bu halkanın Türkiye’de takıldığını anlayacaklardır. Tarım ve Orman Bakanlığına bu geri bildirimler çok rahat bir şekilde gelebiliyor. Bizlerde burada başka ülkelerde halkalanmış bir çok leyleği görebiliyoruz. Tüm bu verileri anlamlandırabilmek için uzun soluklu bir çalışmaya başladık. Sinop leylek popülasyonu açısından oldukça zengin bir yere sahip. Tabi çeltik ekiminin de bununla alakası var, Sulak alan kuşları olduğu için çeltik ekimiyle birlikte sulak alan artıyor ve leylek popülasyonuda da artış oluyor. Bu artışı, azalışı ölçebilmek için bu çalışmayı gerçekleştiriyoruz” açıklamasında bulundu.
Proje koordinatörü Saraydüzü Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesi Müdürü Orhan Okur, çalışmaları değerlendirirken; “Biz projemizde Cuma Ovası, yani Leylek Ovası olarak adlandırılan bu bölgede güzel bir çalışma yaptık. Burada Yenice, Cuma Tabaklı, Cuma Köyü ve Cuma Kayalı Köyü olmak üzere dört köyümüzü ve 56 yuvayı ele aldık. Bölgemizdeki leylek popülasyonunu araştırmak istiyoruz.
Evrim hocamız sayesinde proje çok farklı noktalara geldi. Biz öğrencilerimiz ile birlikte Mart ayından bu yana bu yuvaları kontrol ediyoruz. Leyleklerin geliş zamanları, yumurtlama zamanları ve kaç yavru olduğunu tespit ettik. Şimdiki aşamada halkalama aşaması. Projenin teknik boyutunun yanında bizler projenin eğitim boyutunu da çok önemsedik. Üniversite hocalarımız öğrencilerimize gelecek sezonda ovada eğitimler verecek. Şubat 2022 tarihinde başlatılan projemiz 2027 yılı Eylül ayına kadar devam edecek. Beş yıl boyunca leyleklerin yaşam döngüsünü araştıracağımız proje ile ekolojik dengeyi biyo çeşitliliği korumak adına gençlerimize öncü olacağız. Onlar da büyük çaba sarfediyorlar, ilgililer. Umuyorum ki geleceğimize çok daha güzel bir doğa çok daha güzel bir çevre bırakırız.” dedi.Sinop Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi ve proje koordinatörü Doç. Dr. Evrim Sönmez, projeyi çok önemsediklerini söyleyerek ”Burada leylek yavrularının genel sağlık kontrolleri ve halkalama işlemlerini yapıyoruz. Yumurtadan çıktıları bölgeye gelecekler mi gelmeyecekler mi bunun detaylı araştırması olacak. Altyapısı gençlerimiz tarafından yapılan bu çalışma için Orhan Bey bizlerle iletişime geçti. Bizde gerekli yerlerden izinlerimizi alarak projeye destek amacıyla çalışmaya başladık. Şu anda bir pilot proje gibi, ancak önümüzdeki yıllarda farklı yerlerden başvurarak gerekli bütçelerin oluşturulmasıyla daha da ilerletmeyi düşünüyoruz.” dedi.
Proje koordinatörleri Okur ve Sönmez, çalışmalarına büyük destek verdikleri için Saraydüzü Kaymakamı Tugay Kalkanlı, Boyabat Kaymakamı Enver Yılmaz, Saraydüzü Belediye Başkanı Hasan Peker, Boyabat Belediye Başkanı Şefik Çakıcı, Sinop ve 19 Mayıs Üniversiteleri Rektörlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Sinop İl Müdürlüğü, Yedaş Müdürlüğü, Hasan Yasin Borat Beye, Boyabat Şefi Selçuk Beye, bize burada destek veren teknik personele teşekkürlerimizi sunuyoruz, dediler.
Haber:Mahmut Coşkun
