- Dönem (2021-2025) Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımlar ve Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesine İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararı 28.07.2020 tarihinde Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Program ihtiyaca göre her sene yenilenmekte, yenilikler tebliğlerde ve uygulama rehberlerinde ayrıntılanmaktadır. Bu kapsamında, 9 Ekim 2021 Cumartesi günü ilgili tebliğler yayınlandı. Programın 15. Etabının için yakında zamanda hazırlanması beklenen güncel uygulama rehberlerinin yayınlanmasından sonra, yatırımcılar Sinop İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne ilgilendikleri yatırım konusunda başvurulabilecektir. Programın detayları için uygulama rehberlerinin yayınlanması ve başvuruların açılmasını beklemek gerekmektedir.
Sinop ilinde gerçekleştirilecek projeler ile ilin tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi, ileri teknolojilerle çiftçilerin rekabet edebilir seviyeye getirilmeleri, ülke ekonomisinde katkı sağlamaları ve kırsalda istihdam oluşturulması beklenmektedir. Bu kısa yazıda, programın Sinop iline ve yatırımcılara katkı sağlamasını umarak kısa bilgi vermeye çalıştım.
…
- Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (TEBLİĞ NO: 2020/24)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (TEBLİĞ NO: 2021/34) Resmi Gazete’de 9 Ekim 2021 Cumartesi tarihinde yayınlandı.
EKONOMİK YATIRIMLARIN DESTEKLENMESİ KAPSAMINDA;
Yeni Tesis yatırımı için: 3.500.000 TL’ye kadar hibeye esas proje üst limiti,
Tesis Tamamlama yatırımı için: 2.500.000 TL’ye kadar hibeye esas proje üst limiti,
Kapasite Artırımı / Teknoloji Yenileme ve/veya Modernizasyonu yatırımı için: 2.000.000 TL TL’ye kadar hibeye esas proje üst limiti, belirlenmiştir.
- Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (TEBLİĞ NO: 2020/25)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (TEBLİĞ NO: 2021/35) Resmi Gazete’de 9 Ekim 2021 Cumartesi tarihinde yayınlandı.
ALTYAPI YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ KAPSAMINDA;
A iş planı kapsamında proje sunan yatırımcılar için hibeye esas proje tutarı 300.000 TL üst sınırı,
B iş planı kapsamında proje sunan yatırımcılar için hibeye esas proje tutarı 20.000 TL alt limiti ile 600.000 TL üst limiti, belirlenmiştir.
HER İKİ PROGRAMDA DA PROJELER %50 KARŞILIKSIZ YARDIM (HİBE) ŞEKLİNDE DESTEKLENECEKTİR.
Kırsal Kalkınma Destek Programları, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, Ulusal Tarım Stratejisi Kırsal Kalkınma Planı çerçevesinde; doğal kaynaklar ve çevrenin korunmasını dikkate alarak, kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesi, tarımsal üretim ve tarıma dayalı sanayi entegrasyonunun sağlanması için küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi, tarımsal pazarlama altyapısının geliştirilmesi, gıda güvenilirliğinin güçlendirilmesi, kırsal alanda alternatif gelir kaynaklarının oluşturulması, kırsal ekonomik altyapının güçlendirilmesi, tarımsal faaliyetler için geliştirilen yeni teknolojilerin üreticiler tarafından kullanımının yaygınlaştırılması, yürütülmekte olan kırsal kalkınma çalışmalarının etkinliklerinin artırılması ve kırsal toplumda belirli bir yerel kalkınma kapasitesinin oluşturulmasına katkı sağlanması amacıyla yapılmaktadır.
KOBİ düzeyinde olmak üzere; kadın, genç girişimciler ile üretici örgütlerine öncelik verilerek gerçek ve tüzel kişiler konularında proje kabul döneminde bir adet proje ile başvuruda bulunabilmektedir.
Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP), 2006 yılından bu yana 81 ilde devam etmektedir. Projenin ilk uygulandığından günümüze kadar toplam maliyeti 7 milyar 272 milyon 247 bin 89 TL olan 12 bin 619 yatırım projesine 3 milyar 289 milyon 418 bin 610 TL tutarında hibe verilmiştir.
KKYDP’ de önceki dönem 14. Etap kapsamında 2021 yılı içerisinde, Türkiye genelinde Tarım ve Orman İl müdürlüklerinde hibe sözleşmesi imzalanan toplam maliyeti 1 milyar 438 milyon 110 bin 810 TL olan, 2 bin 225 projede yatırım projesine 689 milyon 947 bin 847 TL tutarında hibe verilmesi hesaplanmıştır.
Sinop İlinde ise Önceki Dönem KKYDP 14. Etap Desteklemeleri ile;
-Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi kapsamında 5 adet proje ile 10.040.049,60 TL yatırım tutarının % 50 hibe tutarı olan 5.020.024,80 TL,
-Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesi kapsamında 11 adet proje ile 1.253.512,60 TL yatırım tutarının %50 hibe tutarı olan 622.506,30 TL’nin proje yatırımlarının tamamlanmasını müteakip ödemesinin yapılması planlanmaktadır.
Sinop ilinde gerçekleştirilecek projeler ile ilin tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi, ileri teknolojilerle çiftçilerin rekabet edebilir seviyeye getirilmeleri ve ülke ekonomisinde katkı sağlamaları ve kırsalda istihdam oluşturulması beklenmektedir.
Projelerde Destekleme Konuları ve Miktarları
Tablo 1. Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Kapsamında Destekleme Konuları
| Yatırım Konusu ve Kodu | Alt Konu ve Kodu |
|
Tarımsal Ürünlerin İşlenmesi, Kurutulması, Dondurulması, Paketlenmesi ve Depolanması (TÜİ) | A- Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin İşlenmesi, Paketlenmesi ve Depolanması |
| B- Bitkisel Ürünlerin İşlenmesi, Kurutulması, Dondurulması, Paketlenmesi ve Depolanması | |
| C- Hayvansal Ürünlerin İşlenmesi, Kurutulması, Dondurulması, Paketlenmesi ve Depolanması | |
| Ç- Çelik Silo ve Soğuk Hava Deposu | |
|
Tarımsal Üretime Yönelik Sabit Yatırımlar (TÜY) | A- Modern Yeni Seralar |
| B- Büyükbaş Hayvancılık için Sabit Yatırımlar | |
| C-Küçükbaş Hayvancılık İçin Sabit Yatırımlar | |
| Ç-Kanatlı Yetiştiriciliği İçin Sabit Yatırımlar | |
| D- Kültür Mantarı Üretimine Yönelik Sabit Yatırımlar | |
| E- Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Kesimhaneleri | |
| F- Kanatlı Kesimhaneleri | |
| Yenilenebilir Enerji Üretim Tesisi (YEÜ) | |
| Su Ürünleri Yetiştiriciliği (SÜİ) | A-Denizlerde Yetiştiricilik |
| B-İç Sularda Yetiştiricilik | |
| Hayvansal ve Bitkisel Orijinli Gübre İşlenmesi, Paketlenmesi ve Depolanması (HOG) | A-Hayvansal Orijinli Gübre |
| B- Bitkisel Orijinli Gübre |
*Tablo 1.’deki yatırım konuları KKYDP Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi kapsamında verilen destekleme başlık ve alt başlıklarıdır. Sinop ilinde hangi kategorilerin açılacağı uygulama rehberlerinin hazırlanmasıyla belli olacaktır.
Bu kapsamda desteklemeler yeni tesis, tamamlama yatırımları, Kapasite artırımı ve Teknoloji/Modernizasyon yatırımları türlerinde verilmektedir.
2021 yılında proje tutarları 2020 yılına göre önemli miktarda arttırılmıştır. Yeni Tesis yatırımları 2020 yılında 3.000.000 TL (%50’si hibe) desteklenirken, 2021 yılında 3.500.000 TL’ye (%50’si hibe), Tamamlama yatırımları 2020 yılında 2.000.000 TL (%50’si hibe) desteklenirken 2.500.000 TL’ye (%50’si hibe), Kapasite artırımı ve Teknoloji/Modernizasyon yatırımları 2020 yılında 1.500.000 TL (%50’si hibe) desteklenirken 2021 yılında 2.000.000 TL’ye (%50’si hibe) çıkarılmıştır. Hibeye esas bedelin %50’si karşılıksız yardım (hibe) şeklinde desteklenmektedir.
Tablo 2: Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesi Kapsamında Destekleme Konuları
| Proje Konusu | Alt Konusu |
|
Aile İşletmeciliği Faaliyetlerinin Geliştirilmesine Yönelik Altyapı Sistemleri Yatırımları | Bitkisel ve Hayvansal Ürünlerin İşlenmesi ve Paketlenmesi |
| Tarımsal Ürünlerin Depolanması | |
| Tarımsal Sabit Yatırımlar (Ahır, Ağıl, Kesimhane Kanatlı Tesisleri, Muz ve/veya Sebze Yetiştirilen Örtü Altı Tesisleri | |
| Kültür Mantarı | |
| Yenilenebilir Enerji Tesisleri | |
| Arıcılık ve Arı Ürünlerine Yönelik Yatırımlar | |
| Bilişim Sistemleri ve Eğitimi | |
| El Sanatları ve Katma Değerli Ürünler | |
| İpek Böceği Yetiştiriciliği | |
| Su Ürünleri Yetiştiriciliği | |
| Makine Parkları Yatırımları | |
| Tıbbi ve Aromatik Bitki Yetiştiriciliği Yatırımları |
*Tablo 2.’deki yatırım konuları Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesi kapsamında verilen destekleme başlık ve alt başlıklarıdır. Sinop ilinde hangi kategorilerin açılacağı uygulama rehberlerinin hazırlanmasıyla belli olacaktır.
Bu kapsamda desteklemeler A iş planı ve B iş planı kapsamında destekleme başvurusunda bulunulan yatırım türlerinde verilmektedir.
A iş planı kapsamında proje sunan yatırımcılar için hibeye esas proje tutarı 300.000 TL’ye kadar, B iş planı kapsamında proje sunan yatırımcılar için hibeye esas proje tutarı 20.000 TL ile 600.000 TL arasında hesaplanmalıdır. Hibeye esas bedelin %50’si karşılıksız yardım (hibe) şeklinde desteklenebilmektedir.
Program Kapsamında Uygun Harcamalar Nelerdir?
Projenin faaliyete geçmesi için kaçınılmaz olan inşaat, makine ve ekipman alım giderlerini kapsamaktadır. Destekleme, yatırım harcamalarının %50’sinin karşılıksız yardım (hibe) şeklinde verilmesiyle yapılmaktadır. Yenileme yatırımı varsa inşaat yapılmalıdır, sadece makine-ekipman yenilenmesi yeni tesis yatırımı olarak kabul edilmemektedir.
Proje Kaynaklarından Karşılanamayacak Giderler Nelerdir?
- Her türlü borçlanma giderleri.
- Başka bir kaynaktan finanse edilen harcama ve giderler.
- Kira giderleri.
- Kur farkı giderleri.
- Arazi, arsa ve bina alım bedelleri. (Arazi kiralıksa, en az 5 yıllık kira kontratı sunulmalı)
- Binanın yakıt, su, elektrik ve aidat giderleri.
- Ayrı faturalandırılmış nakliye ve montaj giderleri.
- Bankacılık giderleri.
- Denetim giderleri.
- KDV ve ÖTV dâhil iade alınan veya alınacak vergiler.
- İkinci el/kullanılmış mal alım giderleri.
- Proje yönetim ve danışmanlık giderleri.
- Makine tamir ve parça alım giderleri.
- Laboratuvar sarf malzemeleri.
- Balya ve silaj makinesi alımları hariç, hibeye esas tutar ile ayni katkının beraber bütçelendirildiği bütün/monoblok yapıdaki makineler ve ekipmanlar.
- Mücbir sebepler hariç bu Tebliğ ile belirlenen yatırım süreleri içinde gerçekleştirilmeyen giderler.
- Program kapsamında hibe sözleşmesi onaylanmayan projelerle ilgili yapılan hiçbir harcama karşılanmaz, bu giderlerden dolayı herhangi bir sorumluluk ve yükümlülük üstlenilmez.
- Bakanlık tarafından yayımlanan güncel uygulama rehberi ve satın alma rehberinde belirtilen usul ve esaslara uygun olarak gerçekleştirilmeyen, belgelendirilmeyen ve ibraz edilmeyen her türlü satın alma gideri, hibeye esas gider kapsamında olsa dahi hibe desteğinden karşılanmaz.
Projenin Sonuna Kadar Sürdürülmesi Gereken Şartlar Nelerdir?
- Projeye uyma,
- Projede hibenin dışında kalan proje ile ilgili harcamaları üstlenme,
- Proje harcamalarını yapıp, hak edişi bekleme,
- Proje sonrası denetimlere izin verme,
- Proje sonrası yatırımı koruma.
SONUÇ
Sinop İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ nün internet sitesinde (https://sinop.tarimorman.gov.tr/) yayınlanacak duyuruların takip edilmesi ve başvuru süresinin kaçırılmaması gerekmektedir. Sinop ilinin ihtiyaçları iyi belirlenmesi, uygun yatırım konusunun seçimi iyi, bu konuda çok tecrübeli olan Sinop İl Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme Şube Müdürlüğü görevlilerinden başvuru öncesinde gerekli bilginin alınması ve değerlendirilmesi neticesinde Kırsal Kalkınma Yatırımları Desteklenmesi Programı (KKYDP) Sinop ili için oldukça faydalı olacaktır.
Yük. Zir. Müh. Osman İNAN
