Hıdırellez günü yapılanlar ve dilek dileme ile ilgili ayrıntılar tarihin yaklaşmasıyla birlikte merak edilmeye başladı. Bereketi ve bolluğu simgeleyen Hıdırellez Bayramları dileklerin yazılıp gül ağaçlarına asıldığı, ateş yakılıp üzerinden üç kere atlandığı, renklerin ve coşkunun hakim olduğu bir bayramdır hıdırellez. Hıdırellez günü çeşitli ritüeller yapılır, dilek dilenir. İşte Hıdırellez ile ilgili merak edilenler…
Hıdırellez Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar’da kutlanan bayram olan Hıdırellez mevsimlik bir bayramdır. Hıdırellez geleneğine göre dilek dileyenler konuyla ilgili detayları merak ediyor. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hakimi olduğuna inanılan İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır. Hıdırellez’in UNESCO’nun ‘İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi’ne alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.
HIDIRELLEZ NE ZAMAN BAŞLAR, BİTER?
Miladi takvime göre 6 Mayıs’tan başlayıp 7 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. 2022 yılı Hıdırellez Bayramı 5 – 6 Mayıs günleri arasında kutlanıyor olacak. Hıdırellez 2022 yılında 5 Mayıs Perşembe akşamı başlayacak, 6 mayıs Cuma ikindi ezanında bitecek.
HIDIRELLEZ NEDİR? HIZIR KİMDİR?
Hıdırellez, eski çağlardan beri bahar- yaz mevsim bayramı olarak kutlanıyor. Hızır ve İlyas’ın her sene bir kez kavuştuğu gün olduğuna inanılıyor. Hızır’ın kim olduğuna dair çeşitli görüşler var. Tasavvuf çevreleri Hızır’ı bir veli olarak kabul ettiği gibi, onun peygamber olduğunu düşünenler de bulunuyor. Onun ak saçlı, nur yüzlü, sakallı yaşlı bir adam veya dilenci, fakir kılığında göründüğüne inanılıyor. O zor durumdaki insanlara yardım etmesi, iyileri mükafatlandırıp, kötüleri cezalandırması, berekete ve bolluğa kavuşturması gibi özelliklerle biliniyor. Hızır’ın, “hayat suyu” içtiği için sonsuza kadar yaşayacağı da inanışlar arasında yer alıyor.
İlyas’ın peygamber olduğu konusunda ise genel kabul bulunuyor. Halk arasında kabul edilen inanışa göre, Hızır karaların ve havanın, İlyas ise suların hakimidir ve bu ikisi birleştiğinde, doğada var olan her şeye güç yetecek konuma gelinmektedir.
HIDIRELLEZ GELENEKLERİ
Hıdrellez günü yoğurt çalınır ama maya konulmaz. Maya konulmadan yoğurt tutarsa eve Hızır gelmiş demektir.
Hıdrellez sabahı bir akarsu kenarına çamurdan ev yapılır ve içine buğday konulur. Bunun nedeni buğdayın o yıl eve bolluk ve bereket getireceği inancıdır.
5 Mayıs günü kırlardan 41 çeşit ot ve küçük temiz taşlar toplanır. Toplanan otlar bir suya konur ve o suyla Hıdrellez sabahı yüz yıkanır. Bu suyun yüze iyi geldiği söylenir.
Hıdrellez sabahı kahvaltıda yumurta kaynatılır. Bu yumurtalar çocuklara yedirilir. Hıdrellez yumurtasının güç vereceği düşünülür.
Kuru baklagiller bir torba içinde bahçedeki ağaçlara asılır.
Hıdrellez Günü çevredeki açlar doyurulur, yemekler paylaşılır. Paylaşmanın sonraki dönemlerde bolluk ve bereket getireceğine inanılır.
5 Mayıs gecesi dilekler bir kağıda çizilir ve gül ağacının altına konulur.
Evlenmek isteyen ama bir türlü evlenemeyen kızların başlarının üzerinde yeni kilit açılır. Bu sayede kısmetlerinin de açılacağı düşünülür.
5 Mayıs gecesi Hıdrellez ateşi yakılır ve üzerinden atlanır. Ateşin üzerinden atlanırken dilenen dileğin o yıl gerçek olacağına inanılır.
Hıdrellez gecesi (5 Mayıs gecesi) evin kapısına söğüt dalı asılır.
HIDIRELLEZ DUASI
Bismillahirahmanirahim
Bin bir adım bir adım /Allah bir adım adım / Kerim kerem Allah /Başımda bir duman var yardım eyle ya Allah / La ilaha illallah Muhammeden Resullullah yetiş imdadıma hızır ile Allah birsin sen kulla mişersin biz gibi kulların yardımcısı sensin hızır deryada erdim murada amin.
